Συνοδικός Εσπερινός για τα 90 Έτη από την Γ΄Εμφάνιση του Τ. Σταυρού (ομιλία)
Προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Γ.Ο.Χ. Πειραιώς και Σαλαμίνος κ. Γεροντίου Β΄ εκ προσώπου του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Καλλινίκου, τελέσθηκε ο εορτασμός της 90ης επετείου από της Γ ΄Εμφανίσεως του Τιμίου Σταυρού.
Στον Ιερό Ναό Αγίου Αθανασίου Νέας Φιλαδελφείας, συγκεντρώθηκε πλήθος λαού προκειμένου να παρακολουθήσει τον Συνοδικό Εσπερινό, με αφορμή την επέτειο του θαυμαστού αυτού γεγονότος.
Λόγω ασθενείας του Μακαριωτάτου Προκαθημένου της μαρτυρικής Εκκλησίας των Γ.Ο.Χ. προεξήρχε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γ.Ο.Χ. Πειραιώς και Σαλαμίνος κ. Γερόντιος, ενώ συγχοροστάτησαν , ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αττικής και Βοιωτίας κ. Χρυσόστομος, και οι θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Χριστιανουπόλεως κ. Γρηγόριος, Μαραθώνος κ. Φώτιος και Γαρδικίου κ. Κλήμης.
Αμέσως μετά ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς κ.Γερόντιος εκφωνησε τον πανηγυρικό της ημέρας, το πλήρες κείμενο του οποίου έχει ως εξής:
«Πάντα τά ἔθνη, ὅσα ἐποίησας,
ἥξουσι καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιόν σου Κύριε,
καὶ δοξάσουσι τὸ ὄνομά σου,
ὅτι μέγας εἶ Σύ καὶ ποιῶν θαυμάσια,
σὺ εἶ ὁ Θεός μόνος»
(Ψαλμός 85, 9-10).
Σεβασμιώτε και Θεοφιλέστατοι Συνιεράρχες.
Τίμιον Πρεσβυτέριο, Σεπτή Διακονία,
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί·
Σήμερα εορτάζουμε την επέτειο των 90 χρόνων από το θαυμαστό γεγονός της τρίτης εμφανίσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού εις το όρος Υμηττός.
Ένα γεγονός, που αποτέλεσε την Θεόθεν Βεβαίωση του ιερού και δικαίου αγώνος των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών.
Είναι γνωστό σε όλους, ότι στην χώρα μας από το έτος 1924, δημιουργήθηκε η λεγόμενη ημερολογιακή μεταρρύθμιση, η προδοσία δηλαδή των Ιερών Κανόνων και η αλλοίωση του Ορθοδόξου φρονήματος .
Οι ορθόδοξοι, οι οποίοι αντέδρασαν, αντιμετώπισαν απηνείς διωγμούς.
Εκατοντάδες οι συλλήψεις, οι ξυλοδαρμοί, το κλείσιμο των εκκλησιών. Οι λιτανείες διαλυόντουσαν βιαίως σαν να ήταν παράνομες συγκεντρώσεις. Έσπαγαν ακόμη και τους Επιταφίους. Κι όλα αυτά, επειδή κάποιοι αρνήθηκαν να συμπορευθούν με τους προδότες.
Ένα έτος μετά την προδοσία, την ημέρα της Παγκοσμίου Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, στις 14 Σεπτεμβρίου του 1925, έρχεται το θαυμαστό γεγονός της Γ΄ εμφανίσεως του Τιμίου Σταυρού να δώσει την ενίσχυση στους βασανισμένους γνησίους Ορθοδόξους.
Να δυναμώσει το φρόνημα της Πίστεως.
Να αποκτήσουν δύναμη.
Να συνεχίσουν με τον αυτόν ζήλο και θυσία τον αγώνα για την διατήρηση της ανόθευτης πνευματικής κληρονομιάς.
Τον αγώνα υπέρ της Ορθοδοξίας.
Είναι γεγονός, ότι τα χρόνια εκείνα οι γνήσιοι χριστιανοί δεν είχαν την δυνατότητα όπως εμείς σήμερα, της ελεύθερης έκφρασης.
Να διοργανώνουν περίλαμπρες τελετές προς δόξαν Θεού. Να κυκλοφορούν στους δρόμους ελεύθεροι.
Οι χριστιανοί του χθες ευρίσκοντο σε διωγμό.
Έψαχναν τρόπους για να μπορέσουν να επιτελέσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, να εκκλησιαστούν στα εξωκκλήσια, στα βουνά και στις ερημίες.
Πάντα με τον φόβο και με απόλυτη μυστικότητα.
Οι ιερείς ζούσαν κρυμμένοι. Κυκλοφορούσαν νύκτα για να αποφύγουν την σύλληψη.
Δυστυχώς, για να κάνουμε μια παρένθεση, σήμερα, που οι εκκλησίες είναι ανοικτές, οι χριστιανοί δυστυχώς όχι μόνον απέχουν από τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, αλλά αγανακτούν ακόμη και από το χτύπημα της καμπάνας. Όπως αναφέρουν οι στατιστικές στην χώρα μας, οι χριστιανοί συρρικνώνονται σε ποσοστά επικίνδυνα και αυξάνονται οι αιρέσεις και η αθεΐα.
Τον Σεπτέβριο του 1925 όμως δεν υπήρχαν αυτές οι ανέσεις και ευκολίες που έχουμε σήμερα. Τότε οι άνθρωποι όλων των ηλικιών ανέβαιναν στους πρόποδες του Υμηττού, στο εξωκκλήσι του Αγίου Ιωάννου, να προσευχηθούν και να τιμήσουν την εορτή του Τιμίου Σταυρού. Άνθρωποι απλοί, απ’ όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής, κατέφευγαν στην ερημιά να ευχαριστήσουν τον Θεό, να μεταλάβουν των Αχράντων Μυστηρίων και να λάβουν τον Αγιασμό.
Μπροστάρης και λειτουργός ο ακάματος αγωνιστής Ιερέας π. Ιωάννης Φλώρος, με συνεργάτες, τους ευσεβείς νέους της εποχής, οι οποίοι συγκροτούσαν το Σύλλογο των Ορθοδόξων, όπως ο Ανδρέας Βαπορίδης και άλλοι.
Θα ήταν μια ακόμη ευχαριστιακή Σύναξη υπό τον φόβο του διωγμού. Μια σύναξη κρυμμένη στο ημίφως των κεριών, αν ο ίδιος ο Θεός δεν παρενέβαινε με τρόπο θαυματουργικό και απόλυτο. Άνθρωποι που έζησαν αυτό το λαμπρό γεγονός και μαρτύρησαν τα όσα είδαν στην συνέχεια δεν μπόρεσαν να κρύψουν την συγκίνηση και την ευτυχία, που αξιώθηκαν να νιώσουν την νύκτα εκείνη.
Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του Ιωάννου Γλυμή, ενός εκ των ανδρών του αποσπάσματος της χωροφυλακής που είχαν διαταγή να συλλάβουν τον Ιερέα, όπως αναγράφεται στο βιβλίο του αειμνήστου Μητροπολίτου Πενταπόλεως κυρού Καλλιοπίου «Τα Πάτρια» (τόμος Δ΄, σελ. 100):
«Ήμουν ένας από τους άνδρες της σχολής χωροφυλακής που έστειλαν το βράδυ εκείνο, στο ερημοκκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου διά να εμποδίσουμε την αγρυπνία», μαρτυρά ο Γλυμής και συνεχίζει… «Εκεί οι Παλαιοημερολογίτες θα αγρυπνούσαν διότι ξημέρωνε η εορτή της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Επειδή είχε συγκεντρωθεί πολύς κόσμος, περισσότερα από 2000 άτομα, δεν επιχειρήσαμε να συλλάβουμε τον Ιερέα, όπως είχαμε εντολή, αλλά ξαπλώσαμε ήσυχα στην κοντινή πλαγιά και περιμέναμε να τελειώσουν. Στις έντεκα και μισή περίπου την νύκτα ακούσαμε μεγάλο και παράξενο θόρυβο που προερχόταν από τις φωνές του πλήθους. Χωρίς να χάσουμε καιρό τρέξαμε να δούμε τι συμβαίνει… και είδαμε..».
Η περιγραφή του διώκτη γίνεται συνταρακτική:
«Όλο το πλήθος των πιστών βρισκόταν σε θρησκευτική παραφορά. Άλλοι κλαίγοντας και άλλοι φωνάζοντας το «Κύριε ελέησον» γονατιστοί είχαν στρέψει το βλέμμα τους προς τον ουρανό, ενώ μερικοί λιποθυμούσαν από μεγάλοι συγκίνηση. Τότε κοιτάξαμε και εμείς και είδαμε το θαυμάσιο, ένα δηλαδή τεράστιο ολοφώτεινο Σταυρό, πολύ ψηλά πάνω από τον ναό, να φωτίζει ολόκληρη την περιοχή. Στην αρχή μας έπιασε φόβος αλλά αμέσως συνήλθαμε και γονατίσαμε ξεχνώντας την αποστολή μας και κλαίγοντας σαν μικρά παιδιά. Περιττό, βέβαια, να σας πώ ότι παρακολουθήσαμε την ιερά αγρυπνία μέχρι τέλους γεμάτοι συγκίνηση, όχι πια σαν καταδιωκτικά όργανα, αλλά σαν πιστοί Χριστιανοί. Το πρωί όταν κατεβήκαμε στην σχολή, διηγηθήκαμε σ΄ όλους το μέγα Θαύμα που ευτυχήσαμε να ιδούμε. Κατόπιν έγιναν ανακρίσεις και όλοι μας ενόρκως καταθέσαμε ότι είδαμε πεντακάθαρα τον Τίμιο Σταυρό στον ουρανό ψηλά.»
Φυσικά αυτή δεν είναι η μοναδική σωζόμενη μαρτυρία. Παρόμοιες ήταν και οι περιγραφές όλων των αυτοπτών μαρτύρων, όπως του Αλέξανδρου Κοντού, του Αθανάσιου Πριμάλη, του Ηλία Αγγελόπουλου, του Ιωάννη Δάβαρη κ.α.
Αυτό το οποίο έζησαν στον Υμητό οι πατέρες μας και πιστοποίησαν ακόμη και οι διώκτες τους, δεν ήταν κάτι απλό, κάτι σύνηθες.
Η πρώτη εμφάνιση του Τιμίου Σταυρού ήταν εκατοντάδες χρόνια πριν, στο όραμα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, μετά το οποίο άλλαξε η ροή της Ιστορίας. «Εν Τούτῳ Νίκα!», τον προέτρεψε ο Ουρανός.
Η δευτέρα εμφάνισις του τιμίου Σταυρού έγινε στην Ιερουσαλήμ επί του φρικτού Γολγοθά κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, όταν Αυτοκράτορας ήταν ο Κωνστάντιος, υιός του Μ. Κων/νου, και Πατριάρχης ο Άγιος Κύριλλος.
Και η Τρίτη ήταν στην εποχή μας. Στην αγρυπνία των κατατρεγμένων χριστιανών που αψηφώντας τον κίνδυνο έσπευσαν να τιμήσουν την μεγάλη εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στον Υμηττό, για να γίνουν θεατές και μάρτυρες της Θείας Παρουσίας.
Μπορεί την εποχή εκείνη να μην υπήρχε η ευκολία στην επικοινωνία. Μπορεί να μην υπήρχε η τηλεόραση και το διαδίκτυο, όμως αυτή η μεγάλη αλήθεια δεν μπόρεσε να κρυφτεί. Το γεγονός μαθεύτηκε και οι εφημερίδες της εποχής το κατέγραψαν.
Πέρασαν 90 χρόνια από εκείνη τη βραδιά. Σχεδόν ένας αιώνας. Τα περισσότερα από αυτά τα χρόνια οι διώξεις συνεχίστηκαν, ο πόλεμος δεν σταμάτησε και η πίστη φούντωνε στις ψυχές των Γνησίων ορθοδόξων, που δοκιμάζονταν συνεχώς «ως χρυσός εν χωνευτηρίω».
Σήμερα; Ομολογουμένως η κατάσταση είναι διαφορετική. Ωστόσο, ο σύγχρονος άνθρωπος ευρισκόμενος κάτω από την επήρεια των βιωτικών αναγκών ξέχασε τον Θεό, αδράνησε η πίστη του, έχασε τον προσανατολισμό του, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αντιληφθεί τα θαυμάσια του Θεού.
Δυστυχώς παρά την ζωντανή παρουσία του Θεού, παρά τα σημάδια Του και παρά την Θεόθεν Βεβαίωση της γνησιότητος και της αυθεντικότητος του Ιερού μας αγώνος, αφήσαμε τις ανθρώπινες αδυναμίες να μας δηλητηριάσουν.
Είναι αλήθεια ότι τα τελευταία 90 έτη, εκτός από τους εξωτερικούς εχθρούς, υπήρξαν και οι εσωτερικοί. Κι αυτοί τολμώ να ομολογήσω πως σε πολλές περιπτώσεις έκαναν χειρότερο κακό από τους εξωτερικούς. Διέρρηξαν την ενότητα. Αποδυνάμωσαν την Εκκλησία. Έφεραν διχόνοια.
Ζήσαμε εποχές ταραγμένες. Δοκιμαστήκαμε και κάποιες φορές αποτύχαμε. Όμως η Εκκλησία δεν είναι εκ του κόσμου τούτου. «Καί πύλαι ἅδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς», λέγει το ιερό Ευαγγέλιο.
Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει αλλάξει άρδην. Η Εκκλησία των Γνησίων Ορθοδόξων Χριστιανών βρίσκεται ξανά σε κατάσταση ανασυντάξεως. Οι προσευχές και οι δεήσεις μας υπέρ της Ενώσεως εισακούσθηκαν και πλέον ουδείς καλοπροαίρετος μπορεί να μας κατηγορήσει για διχασμούς και κατατμήσεις. Βεβαίως, υπάρχουν ακόμη κάποιοι λιγοστοί αδελφοί μας, οι οποίοι εξακολουθούν να βρίσκονται εκτός της Εκκλησίας μας. Υπάρχουν ορισμένοι, οι οποίοι δυστυχώς ζουν σε πλάνη. Προσευχόμεθα όμως γι αυτούς και ελπίζουμε σύντομα να δουν κι εκείνοι το σημάδι εκείνο, που θα τους αποκαλύψει την αλήθεια και θα τους επαναφέρει εις την αγκάλη της Μητέρας Εκκλησίας.
Σεβασμιώτατε και Θεοφιλέστατοι.
Λαέ του Θεού ηγαπημένε.
Σχεδόν έναν αιώνα πριν, οι δήθεν μεταρρυθμιστές που ακρωτηρίασαν το Ιερό Σώμα της Εκκλησίας δια των καινοτομιών τους, υποστήριζαν μετά βεβαιότητος πως οι Παλαιοημερολογίτες, όπως απαξιωτικά μας αποκαλούν, θα εξαφανιζόμασταν. Μας καταδίωξαν με μένος αντίστοιχο των Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Μας διέσυραν. Καταπάτησαν κάθε αρχή ελευθερίας, ισότητος και Δημοκρατίας. Πίστευαν πως δεν θα αντέχαμε.
Όμως αν εκείνη τη βραδιά του Σεπτεμβρίου του 1925 είχαν στρέψει το βλέμμα τους στον αττικό ουρανό, θα είχαν καταλάβει πως αυτοί που καταδίωκαν δεν ήταν και δεν είναι μόνοι, διότι «ἡ ζωὴ ἐφανερώθη, καὶ ἑωράκαμεν καὶ μαρτυροῦμεν» (Καθολική Επιστολή Ιωάννου, Α΄, 2).
Το φως στον ουρανό που αγκάλιασε το μικρό παρεκκλήσι στον Υμηττό δεν ήταν άλλο, παρά μια ακόμη απόδειξη πως «ὁ Θεὸς φῶς ἐστι καὶ σκοτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἔστιν οὐδεμία» (Αυτόθι, Α’, 5).
Πρέπει όμως να παραδεχθούμε πως έρχονται στιγμές που ακόμη κι εμείς δεν ακολουθούμε αυτό το υπέρλαμπρο Φως, με τον ίδιο ζήλο. Κάποιες φορές λειτουργούμε σαν να είμαστε ασθενείς εις την πίστη μας, σαν να χρειαζόμαστε βοήθεια.
Σ’ αυτούς τους καιρούς όμως, κατά τους οποίους ο οικουμενισμός, ο συγκρητισμός, και άλλα δεινά της Νέας Εποχής βρίσκονται σε έξαρση, η δική μας αποστολή, γίνεται ακόμη πιο ουσιαστική. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να αναλωνόμαστε σε μάχες άνευ ουσίας.
Τώρα είναι που η «μικρά ζύμη» πρέπει να ενεργοποιηθεί. Τώρα είναι που ο κόσμος έχει ανάγκη την αλήθεια περισσότερο από ποτέ. Πρώτοι εμείς πρέπει να διορθώσουμε τα λάθη μας και με παρρησία να ζητήσουμε από τον κόσμο να θυμηθεί τα λόγια του Αποστόλου των Εθνών που μας λέγει πως: «Τῇ ἐλευθερίᾳ οὖν, ᾗ Χριστὸς ἡμᾶς ἠλευθέρωσε, στήκετε, καὶ μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε» (Πρὸς Γαλάτας, Ε΄, 1). Με απλά λόγια, είμαστε ελεύθεροι γιατί μας ελευθέρωσε ο Χριστός. Πρέπει να στεκόμαστε σταθεροί και να μην δεσμευόμαστε ξανά σε δεσμό δουλείας.
Έχουμε Ιερά υποχρέωση έναντι του Σταυρωθέντος και Αναστάντος Σωτήρος Χριστού μας.
Έναντι των ομολογητών της πίστεώς μας.
Έναντι των αοιδίμων Προκατόχων μας.
Ας στρέψουμε λοιπόν το βλέμμα μας στο Φώς του Σταυρού. Να αναθεωρήσουμε τις σκέψεις μας, να διορθώσουμε τις πράξεις μας, να πλησιάσουμε μετά φόβου τον Τίμιο Σταυρό ζητώντας συγχώρεση.
Γιατί όλα αυτά που αντιμετωπίζουμε σήμερα, όλη αυτή η θλίψη, η στενοχωρία, ο πόνος, είναι αποτελέσματα της πνευματικής μας αδιαφορίας.
Χάθηκε ο Ζήλος, η αγάπη, η ταπείνωση και αντικαταστάθηκαν με τον εγωισμό, την υπερηφάνεια και την αλαζονεία.
Πρέπει να αφυπνιστούμε, να ανακαινιστούμε, να κρατήσουμε σταθερά την Ομολογία μας με όποιο κόστος και στις πονηρές ημέρες της αποστασίας που ζούμε, για να μεταδώσουμε το σωτήριο μήνυμα της Πίστεώς μας ευρύτερα και να το κληροδοτήσουμε στους μεταγενέστερους.
Αγαπητοί αδελφοί, ὁ Πατερικός λόγος είναι επιγραμματικός και μας βεβαιώνει:
Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί ὑψώνει μαζί του τήν ἀνθρωπότητα, πού λόγω τῆς ἁμαρτίας της, ἦταν πεσμένη κάτω.
Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί ταπεινώνει τήν αὐθάδη ἔπαρση των δαιμόνων.
Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί ἡ ἐναντία δύναμη τοῦ πονηροῦ ὑποχωρεῖ καί ταπεινώνεται.
Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί συναθροίζεται τό πλήρωμα τῆς Εκκλησίας.
Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί οἱ πόλεις ἑορτάζουν πανηγυρικά· οἱ δέ λαοί προσφέρουν χαρούμενοι τίς ἀναίμακτες θυσίες στόν Θεό. Διότι καί μόνη ἡ μνήμη τοῦ Σταυροῦ εἶναι ὑπόθεση μεγάλης χαρᾶς, καί ἀποδίωξη τῆς λύπης.
Επιτρέψατε μου να κλείσω με μερικά λόγια του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, από τον λόγο του εις τον Τίμιο και Ζωοποιό Σταυρό:
Ἐμεῖς κλίνοντας τὰ γόνατα καὶ τὶς καρδιές, ἂς προσκυνήσουμε μαζὶ μὲ τὸν ψαλμωδὸ καὶ προφήτη Δαβὶδ (Ψαλμ. 131,7) στὸν τόπο ὅπου στάθηκαν τὰ πόδια Του καὶ ὅπου ἐξαπλώθηκαν τὰ χέρια ποὺ συνέχουν τὸ σύμπαν καὶ ὅπου ἐτεντώθηκε γιὰ μᾶς τὸ ζωαρχικὸ σῶμα καὶ προσκυνώντας καὶ ἀσπαζόμενοι αὐτὸν μὲ πίστη, ἂς παίρνουμε πλούσιο τὸν ἀπὸ ἐκεῖ ἁγιασμὸ καὶ ἂς τὸν φυλάττουμε. Ἔτσι καὶ κατὰ τὴν ὑπερένδοξη μέλλουσα παρουσία τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, βλέποντάς τον νὰ προηγεῖται λαμπρῶς, θὰ ἀγαλλιάζωμε, διότι πετύχαμε τὴν ἀπὸ τὰ δεξιὰ θέση, σὲ δόξα τοῦ σαρκικῶς σταυρωθέντος γιὰ μᾶς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, στὸν ὁποῖο πρέπει δοξολογία μαζὶ μὲ τὸν ἄναρχο Πατέρα του καὶ τὸ πανάγιο καὶ ἀγαθὸ καὶ ζωοποιὸ Πνεῦμα, τώρα καὶ πάντοτε καὶ στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων. Γένοιτο.