Πρὸς τὸν κ. Πρωθυπουργὸν
Ἀριθμός Πρωτ. 3033.
Ἐν Ἀθήναις, 14 / 27 – 4 – 2020
Πρὸς
τὸν Πρωθυπουργὸν τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας
κ. Κυριάκον Μητσοτάκην
ΕΝΤΑΥΘΑ
Ἐξοχώτατε κ. Πρωθυπουργέ, ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
Ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ ἀποδεχόμεθα τὸ ἐλπιδοφόρον μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, φρονοῦντες ὅτι καὶ εἰς τὴν προσωπικὴν ἡμῶν ζωὴν μετὰ τὴν δοκιμασίαν τοῦ Γολγοθᾶ, ἀκολουθεῖ ἡ χαρὰ τῆς Ἀναστάσεως. Εἶναι γεγονὸς ὅτι ἡ Πατρὶς ἡμῶν, ὅπως καὶ ὁλόκληρος ἡ ἀνθρωπότης, διέρχεται τὴν δοκιμασίαν τοῦ Γολγοθᾶ, ἐκ τῆς πανδημίας τοῦ Κορωνοϊοῦ, ἀλλ᾽ οἱ πιστεύοντες εἰς Χριστὸν καὶ ἀφιέμενοι εἰς τὸ θέλημα Αὐτοῦ δὲν ἀπελπιζόμεθα.
Ἀντιλαμβανόμεθα πλήρως τὴν δυσχερῆ θέσιν εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκεσθε, ἀναγκαζόμενοι νὰ λάβετε ἀντιδημοφιλῆ μέτρα, πλὴν ὅμως εἶναι παρήγορον τὸ γεγονὸς ὅτι, τουλάχιστον εἰς τὴν Ἑλλάδα, ὁ λόγος γίνεται διὰ τὴν αὐτηρότητα τῶν μέτρων καὶ ὄχι διὰ τὸ πλῆθος τῶν θυμάτων τῆς πανδημίας. Ταυτοχρόνως, εἴμεθα βέβαιοι, ὅτι ἀντιλαμβάνεσθε πὼς μέτρα περιορισμοῦ τῆς ἐλευθερίας τῶν πολιτῶν δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχουν διάρκειαν ὑπὲρ τὸ δέον, οὔτε νὰ χαρακτηρίζωνται ἀπὸ ἀσυμμετρίαν καὶ ὑπερβολήν. Συμμεριζόμεθα τὴν ἀγωνίαν ὑμῶν, διὸ καὶ σκοπὸς τῆς παρούσης δὲν εἶναι ὁ ἔλεγχος, ἀλλὰ ὁ -ἐν ὄψει νεωτέρων ἀποφάσεων- ἐξορθολογισμὸς τῶν περιοριστικῶν μέτρων, ὥστε δίχως νὰ παραβλάπτεται ἡ ἀσφάλεια τῆς ὑγείας τῶν πολιτῶν, παραλλήλως νὰ μὴ πληγώνεται τὸ θρησκευτικὸν συναίσθημα τῶν Ἑλλήνων πολιτῶν – Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, οἱ ὁποῖοι ἀνήκουν εἰς τὸ Ποίμνιον ἡμῶν καὶ τοὺς ὁποίους ἡμεῖς ἐκπροσωποῦμεν.
Ἐξοχώτατε κ. Πρωθυπουργέ,
Δὲν αἰτούμεθα τίποτε περισσότερον καὶ τίποτε ὀλιγότερον ἀπὸ τὸ νὰ ἐφαρμοσθοῦν καὶ διὰ τοὺς Ἱεροὺς Ναοὺς τὰ αὐτὰ μέτρα, τὰ ὁποῖα ἰσχύουν διὰ τὰς ὑπεραγοράς. Ὅπως καὶ εἰς τὰς ὑπεραγορὰς ἐπιτρέπεται ἡ παρουσία ὡρισμένου ἀριθμοῦ προσώπων, τῶν λοιπῶν ἱσταμένων ἔξωθεν εἰς ἀπόστασιν δύο μέτρων μεταξύ των, τὸ αὐτὸ νὰ ἰσχύῃ καὶ διὰ τοὺς Ἱεροὺς Ναούς. Ἐπαναλαμβάνομεν αὐτὸ τὸ ὁποῖον εἴχομεν ζητήσει εἰς τὴν ἀπὸ 14 / 27 – 3 – 2020 ἐπιστολὴν ἡμῶν πρὸς τὴν Ἐξοχωτάτην Ὑπουργὸν Παιδείας καὶ Θρησκευμάτων διὰ τὴν Μεγάλην Ἑβδομάδα:
«Νὰ ἐπιτραπῇ ἡ ἔστω ἐκ περιτροπῆς, ἐπ’ ὀλίγον διάστημα χρόνου, ἀνὰ ὁμάδας τῶν 10 ἀτόμων μετάβασις καὶ παρουσία τῶν πιστῶν ἐντὸς τῶν Ναῶν, τῶν λοιπῶν ἱσταμένων ἐκτὸς τῶν Ναῶν, εἰς ἀπόστασιν 2 μέτρων μεταξύ των καὶ ἀκροωμένων ἀπὸ μεγαφώνων τὰς Ἱερὰς Ἀκολουθίας, ἐπ’ εὐθύνῃ τῶν ἐπιτετραμένων τῶν Ἱερῶν Ναῶν».
Αὐτὸ τὸ ὁποῖον (καθ´ ἡμᾶς κακῶς) δὲν ἐπετράπη διὰ τὴν Μεγάλην Ἑβδομάδα, αἰτούμεθα νὰ ἐπιτραπῇ τουλάχιστον τώρα. Τοῦτο τὸ μέτρον ἐφηρμόσθη ἐπιτυχῶς εἰς Ἐνορίας τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν εἰς τὸ Ἐξωτερικόν, ἄνευ προβλημάτων. Οἱ ἐνορῖται ἐχωρίσθησαν εἰς ὁμάδας, ἑκάστη ὁμὰς ἐκαλεῖτο ἐκ περιτροπῆς ἐντὸς τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ καὶ οἱ τυχὸν λοιποὶ παρέμενον ἐκτός, εἰς τὸν αὔλειον χῶρον, εἰς ἀπόστασιν μεταξύ των. Οἱ Ἕλληνες πολῖται ἔχουν ἤδη ἀποδείξει ὅτι τηροῦν εὐλαβικῶς ταῦτα τὰ μέτρα εἰς τὰς ὑπεραγοράς. Μὴ ἀμφιβάλλετε, παρακαλοῦμεν, ὅτι θὰ τηρήσουν ταῦτα μετὰ θρησκευτικῆς (κυριολεκτικῶς) εὐλαβείας καὶ εἰς τοὺς Ἱεροὺς Ναούς.
Ἄλλωστε, ἔχομεν παραδείγματα ἄλλων Ὀρθοδόξων Κρατῶν, ὅπως ἡ Βουλγαρία καὶ ἡ Γεωργία, εἰς τὰ ὁποῖα αἱ Ἐκκλησίαι παρέμεινον ἀνοικταί, λαμβανομένων ἁπλῶς παρομοίων μέτρων προστασίας. Εἰς τὰ Κράτη αὐτὰ ὄχι μόνον δὲν ἐσημειώθη κάποια ἔξαρσις τῆς πανδημίας, ἀλλὰ παρουσιάζουν καλυτέρους δείκτας ἀπὸ τὴν ἰδικήν μας χώραν, συμφώνως πρὸς τὰ σημερινὰ δεδομένα (λ.χ. δείκτης θυμάτων ἀνὰ ἑκατομμύριον κατοίκων: Γεωργία 2, Βουλγαρία 8, Ἑλλὰς 13 ).
Ἐπίσης, ἐφ᾽ ὅσον γίνεται ἐπιτρεπτὴ ἡ περιφορὰ ἐποχουμένων καλλιτεχνῶν διὰ τὴν ἠθικὴν τόνωσιν τῶν πολιτῶν μέσῳ ἀσμάτων, αἰτούμεθα νὰ ἐπιτραποῦν αἱ Λιτανεῖαι τῶν Ναῶν οἱ ὁποῖοι ἑορτάζουν μὲ τὴν συμμετοχὴν Κληρικῶν, Ἱεροψαλτῶν καὶ ὀλίγων πιστῶν, τηρούντων ἀποστάσεις ἀσφαλείας μεταξύ των καὶ ψαλλόντων. Ὁμοῦ μετὰ τῶν φιλομούσων, ἔχουν καὶ οἱ θρησκευόμενοι πολῖται τὰ αὐτὰ δικαιώματα εἰς τὸ νὰ ἀκροῶνται τὰς ὑμνωδίας ἐκ τοῦ θησαυροῦ τῆς Ἑλληνορθοδόξου παραδόσεώς μας. Διὰ τὸν αὐτὸν λόγον πρέπει νὰ ἐπιτραπῇ τόσον ἡ χρῆσις τῶν μεγαφώνων τῶν Ἐκκλησιῶν, ὅσον καὶ τῶν κωδωνοκρουσιῶν. Ἄλλωστε οὔτε οἱ ἰοί, οὔτε τὰ βακτήρια μεταδίδονται διὰ τῶν ἠχητικῶν κυμάτων, ἡ δὲ ἠθικὴ τόνωσις τῶν θρησκευομένων πολιτῶν εἶναι σημαντικὸς παράγων, ὅστις δέον ὅπως ληφθῇ σοβαρῶς ὑπ᾽ ὄψιν. Ἄλλωστε, οἱ μωαμεθανοὶ συμπολῖται ἡμῶν ἐν Θράκῃ, οἱ ὁποῖοι διανύουν τὴν περίοδον τοῦ ραμαζανίου των, καθ᾽ ὅσον πληροφορούμεθα, ποιοῦνται ἀκωλύτως χρῆσιν τυμπάνων εἰς τὰς ὁδοὺς πρὸ τῆς ἀνατολῆς τοῦ ἡλίου (εἰς ὥραν κοινῆς ἡσυχίας) κατὰ τὰ ἔθιμά των.
Τὸ Ποίμνιόν ἡμῶν ἐπέδειξε πρωτοφανῆ αὐτοσυγκράτησιν μέχρι στιγμῆς εἰς τὴν τήρησιν τῶν μέτρων τῆς Πολιτείας. Εἶναι ἀναγκαῖον νὰ μὴ αἰσθανθῇ ὅτι ἀδικεῖται ἢ ὅτι γίνεται διάκρισις εἰς βάρος τῶν θρησκευομένων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, διότι ἡ ἀντίδρασίς των δὲν θὰ εἶναι δυνατὸν νὰ ἐλεγχθῇ. Ἡ κατὰ τὸ δὴ λεγόμενον «λαϊκὴ ἀγανάκτησις καὶ ὀργὴ» δυσκόλως περιστέλλεται ἐνώπιον φαινομένων, τὰ ὁποῖα δεικνύουν τὴν χρῆσιν «δύο μέτρων καὶ σταθμῶν».
Εἴθε ἡ Χάρις τοῦ Ἀναστάντος Θεανθρώπου νὰ ἐνδυναμώνῃ ὑμᾶς εἰς τὸ δύσκολον ἔργον σας καὶ νὰ φωτίζῃ ὑμᾶς διὰ τὴν λῆψιν τῶν πλέον ὀρθῶν ἀποφάσεων.
Διὰ τὴν Ἱερὰν Σύνοδον
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος
† Ὁ Ἀθηνῶν Καλλίνικος
Κοιν.:
- Ὑπουργὸν Παιδείας καὶ Θρησκευμάτων κ. Νίκην Κεραμέως.
- Γενικὸν Γραμματέα Θρησκευμάτων κ. Γεώργιον Καλαντζήν.